Những lo ngại về cuộc đối đầu quân sự giữa Mỹ và Iran đang leo thang khi Tehran tuyên bố sẽ không còn tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân quốc tế được đàm phán dưới thời chính quyền Tổng thống Obama. Bóng ma chiến tranh càng được thổi bùng qua những tuyên bố đáp trả cứng rắn của giới lãnh đạo hai nước.
Đáp trả đe dọa mà ông chủ Nhà Trắng đăng trên tài khoản Twitter rằng, Mỹ sẽ tấn công vào 52 địa điểm ở Iran, trong đó có cả các công trình văn hóa nếu Tehran trả đũa, Tổng thống Iran Hassan Rouhani hôm 7-1 cảnh báo, đừng nên đe dọa đất nước của ông. Trên tài khoản Twitter, ông Rouhani viết: “Những người nhắc đến con số 52 cũng nên nhớ tới con số 290. IR655”, đề cập đến vụ tàu chiến Mỹ bắn hạ một máy bay Iran mang số hiệu IR655 hồi năm 1988 làm 290 người thiệt mạng”. Ông Rouhani nêu rõ: “Đừng bao giờ đe dọa đất nước Iran”.
Hãy khoan nói đến sức mạnh hay hậu quả của những cuộc tấn công qua lại giữa Iran và Mỹ nếu xảy ra, vấn đề lo ngại trước mắt đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa LHQ (UNESCO) đặt ra, làm bùng nổ một vấn đề không kém phần quan trọng: đó là “sinh mạng” của những cơ sở văn hóa ở Iran. Trong lời cảnh báo sẽ tấn công 52 địa điểm ở Iran, Tổng thống Trump có nói đến cả các công trình văn hóa biểu tượng của Iran và cả thế giới.
Iran có 22 di sản văn hóa và 2 di sản thiên nhiên thuộc di sản thế giới của UNESCO. Đó là chưa kể các di sản văn hóa quan trọng và nổi tiếng của Iran như tháp Azadi Tower ở thủ đô Tehran, phần mộ của cựu lãnh đạo tối cao Ruhollah Khomeini. Và đó là điều khiến UNESCO phẫn nộ với tuyên bố của ông Trump. UNESCO đã ra tuyên bố phản đối đồng thời khẳng định Mỹ, Iran đã ký hiệp ước cam kết không làm tổn hại di sản văn hóa trong trường hợp xảy ra xung đột vũ trang, và yêu cầu hai nước tôn trọng các cam kết đã ký.
Trong một tuyên bố làm giảm nhẹ những lo ngại của UNESCO, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói, nước này sẽ không tấn công các công trình văn hóa của Iran vì tuân thủ luật xung đột vũ trang. Nhưng động thái này cũng không khiến UNESCO an tâm bởi tính cách thất thường của ông chủ Nhà Trắng. Trên thực tế, mối quan hệ giữa chính quyền Tổng thống Trump và UNESCO cũng không mấy êm ả. Mỹ đã rút khỏi UNESCO năm 2019, cùng với Israel và cáo buộc tổ chức này chống Tel Aviv sau khi UNESCO từng lên tiếng chỉ trích Israel vì chiếm đông Jerusalem đồng thời cũng đã trao quyền thành viên đầy đủ cho Palestine vào năm 2011.
THANH VĂN