(Cadn.com.vn) - Lãi suất (LS) cho vay “sốc” 5,91%/năm của OceanBank dường như đã làm khách hàng ngỡ ngàng, hoài nghi khi “sàn” của LS tiết kiệm chỉ dừng ở mức 7%/năm. Liệu rằng, với LS “chiêu đãi” cùng với khoản tín dụng “rẻ” đến thế, các nhà băng có nguy cơ bị thua lỗ? Trong bối cảnh “ế vốn” như hiện nay, câu chuyện phá giá LS của một số ngân hàng (NH) có đúng như những gì khách hàng đang kỳ vọng?
“CHIÊU” CÂU KHÁCH?
Đầu tháng 8-2013, khi cân đối nguồn vốn huy động và dư nợ cho vay có nguy cơ “khủng hoảng thừa”, hàng loạt các NH hốt hoảng hạ LS cho vay để tranh giành “lãnh địa” trong bối cảnh “sức khỏe” tài chính của DN đang ngày càng xấu đi. Để tạo ấn tượng, thậm chí “gây sốc”, một số NHTM đã tung ra các chương trình quảng bá LS cho vay 0% kéo dài đến cuối năm. Nhiều khách hàng ngỡ ngàng, choáng ngợp trước chiêu “câu hàng” đầy bí ẩn. Vài người cẩn trọng, hoài nghi bằng cách đến các điểm giao dịch để tìm hiểu những gì đang “ẩn náu” đằng sau các “kịch bản” phá giá LS này?
Thật ra, đây là cách để thu hút khách hàng trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng còn quá chậm. LS cho vay 5,97%/năm của OceanBank được áp dụng cho đối tượng tiêu dùng với thời hạn vay vốn tối thiểu 36 tháng. Khi được hỏi về chương trình này, chị N. (một trưởng phòng) của Phòng giao dịch dầu khí (đường 30-4, Đà Nẵng) cho biết, LS ưu đãi này chỉ áp dụng trong 6 tháng đầu tiên. Kể từ tháng thứ 7 trở đi, LS sẽ được “thả nổi theo mặt bằng của thị trường. Điều này có nghĩa, giả sử LS của thị trường lúc bấy giờ tương đương như hiện nay, sau thời gian khuyến mãi 5,91%/năm, khách hàng phải trả cho NH mức LS 13,97%/năm.
 |
| Hình ảnh giới thiệu về chương trình cho vay lãi suất thấp của ngân hàng OceanBank. |
NH TMCP Phát triển TPHCM (HDBank) cho biết, từ nay đến 31-12-2013, họ tiếp tục mang lại nhiều cơ hội tiếp cận nguồn vốn giá rẻ đến khách hàng với gói tín dụng 1.000 tỷ đồng, ưu đãi lớn LS 0% cho khách hàng cá nhân, hộ kinh doanh cá thể và DNTN. Trao đổi với chúng tôi, chị V. (nhân viên) của một Phòng giao dịch NH này giải thích, đối tượng vay tiêu dùng (mua đất làm nhà, ô-tô...) sẽ hưởng LS 0% vào tháng đầu tiên, 11 tháng sau, LS sẽ là 12,86%/năm (nếu vay từ 500 triệu đồng trở lên), LS áp dụng 13,86 %/năm (nếu vay từ 200 đến dưới 500 triệu đồng), còn vay dưới 200 triệu đồng, LS được áp dụng như thị trường hiện nay là 13,5%/năm. Kể từ tháng 13 trở đi, tất cả các món vay nêu trên sẽ áp dụng LS “thả nổi” như trường hợp của OceanBank.
Tương tự như vậy, một số NH cũng thực hiện cho vay với LS 0% đối với khoản vay mua ô-tô, tiêu dùng (có thế chấp bất động sản).
“CHÙM NHO” CÓ NGỌT?
Nếu tinh ý, bằng một phép tính đơn giản, tính cho kỳ hạn 5 năm (60 tháng), hòa các mức LS lại với nhau, LS bình quân cho cả thời gian vay của các NH này chẳng hề rẻ chút nào. Giả sử tiền gốc trả vào cuối kỳ, LS thị trường không đổi trong suốt thời gian vay, LS cho vay bình quân của OceanBank lên đến 13,17%/năm, HDBank là 13,16%... Dĩ nhiên, mức LS này cao hơn mặt bằng LS cho vay tiêu dùng của một số NH trên địa bàn TP Đà Nẵng (các NHTM Nhà nước trên địa bàn Đà Nẵng hiện nay ở mức từ 12 đến 12,5%/năm. Riêng LS cho vay trong các lĩnh vực ưu tiên còn 9%/năm).
Cách đây không lâu, NH Techcombank cũng đưa ra “gói” tín dụng 4.000 tỷ đồng với LS cho vay 5,99%/năm. Khi khách hàng hỏi thăm, nhân viên của NH này giải thích, mức LS này chỉ được áp dụng trong 1 tháng (thời hạn vay từ 1 đến 3 năm), 3 tháng với thời gian vay từ 3 - 5 năm. Ngoài thời gian này, khách hàng phải trả LS thông thường (như hiện nay là 14%/năm) trong suốt thời gian còn lại. Điểm đáng chú ý, theo các điều khoản vay vốn, khách hàng không được trả nợ trước hạn, hoặc nếu trả trước sẽ phải nộp phạt...
Cẩn trọng với “chiêu thức” câu khách, một chuyên gia NH khuyến cáo, khách hàng có nhu cầu nên đọc kỹ các bản hợp đồng trước khi ký kết vay vốn theo các “gói” ưu đãi nói trên. Để khỏi bị “hớ”, người vay vốn nên yêu cầu NH liệt kê hết các khoản phí, phạt, công thức tính LS “thả nổi”, hệ số cộng thêm theo thời gian để tính toán cân nhắc trước khi quyết định. Trên thực tế, các DN đã cố gắng bám theo các “gói” tín dụng có LS mời chào nửa vời như vậy để giảm chi phí đầu vào. Thế nhưng, khi “đụng hàng”, họ mới bật ngửa trước LS “thả nổi” cao ngất ngưởng cùng với các khoản phí “phụ gia” chưa tính đến.
CHẠY THEO "VỐN RẺ"
Trong những “gói” tín dụng ưu đãi, mức LS thị trường những năm sau đó (đã cam kết trong các Hợp đồng tín dụng) thường bằng LS huy động tiết kiệm trả lãi sau cộng với một hệ số cố định để bù đắp cho những khoản chi phí quản lý của NH. Theo quy luật thị trường, bất cứ một nhà băng nào, cho dù thực hiện chính sách của Nhà nước cũng không thể để LS bình quân cho vay ra lại thấp hơn giá thành đầu vào. Nói thế để thấy rằng, chạy theo “vốn rẻ” là cách hành xử thiếu khôn ngoan, thậm chí “tránh vỏ dưa, gặp vỏ dừa” của một số khách hàng. Mức LS “béo bở” 0%, 5,97% hoặc 5,99% chỉ là “miếng trầu đầu câu chuyện”. Vị ngọt của “chùm nho” khiến cho khách hàng quên đi mức LS cao đang “ẩn náu” đằng sau.
Vấn đề còn lại, các DN có đủ sức hấp thụ vốn vay? Nếu không, dẫu cho các nhà băng cho mượn tiền (không có LS), họ vẫn không đủ sức để SXKD vì hàng hóa tồn đọng, không bán được, sức tiêu dùng xã hội giảm thấp. Theo dự báo, mặt bằng LS, kể cả tỷ giá trong vòng 2 năm tới sẽ không biến động nhiều. Đây chính là thời điểm để các DN xây dựng kế hoạch kinh doanh dài hạn của mình, không nên kỳ vọng vào các đợt giảm LS tiếp theo.
Văn Khoa